काठमाडौँ, ७ असोज । बिगतका ३ वर्षमा नेपालमा डेंगी संक्रमण अत्याधिक भएको र यस वर्ष पनि डेंगीका बिरामी बढ्दै गएको छ । हालसम्म देशभर ११ हजार ५ सय ४५ जनामा डेंगी संक्रमण पुष्टि भएको छ । जसमध्ये ६ जनाको मृत्यु भइसकेको छ।

डेंगी भाइरसबाट लाग्ने र एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा लामखुट्टेको सहायताबाट सर्ने रोग हो । त्यसैले लामखुट्टेको वृद्धि तथा विकासलाई नियन्त्रण गर्न नसक्दासम्म डेंगी रोकथाम र नियन्त्रण गर्न गाह्रो हुन्छ ।

लामखुट्टेबाट बच्नका लागि सधैँ झुल टाँगेर मात्र सुत्न, खेतबारीमा काम गर्दा लामो बाहुला भएको लुगा लगाउन र घरको झ्याल ढोकामा जाली हाल्ने गर्नुपर्छ ।

डेंगीका लक्षणहरु :

डेंगी ज्वरोको मुख्य लक्षण भनेको एक्कासी उच्च ज्वरो आउनु हो । यो ज्वरो ५र७ दिनसम्म रहन सक्छ । ज्वरोको साथसाथै निम्न लक्षणहरु पनि देखा पर्दछन् :

• असाध्यै टाउको दुख्ने ।
• आँखाको गेडी तथा आँखाको पछिल्लो भाग दुख्ने ।
• ढाड जोर्नी तथा मांसपेशीहरु दुख्ने ।
• शरीरमा विमिरा आउने ।
• वाक्वाकी लाग्ने वान्ता हुने पेट दुख्ने नाक वा गिजाबाट रगत बग्ने
• रक्तस्राव हुने वा शरीरमा रगत जमेको चक्का देखापर्ने बेहोश हुने आदि जटिल लक्षणहरु पनि देखा पर्न सक्छ ।

रोकथामका उपायहरू :

पानी जम्न सक्ने भाँडाहरु जस्तैः गमला फुलदानी खाली बट्टा अल्कत्रा वा मट्टितेलका खाली ड्रमहरु गाडीको काम नलाग्ने टायर, बाहिर फालिएका प्लास्टिकको बोतल तथा भाडा, आदिमा पानी जम्न नदिने उपाय गर्नुपर्दछ ।

• पानीका ट्याङ्कीलाई लामखुट्टे प्रवेश गर्न नदिने गरी ढाकेर राख्नुपर्छ ।
• फुलदानीमा रहेको पानी हप्तामा दुई पटक फेर्नुपर्छ ।
• दिउँसो बाहिर टोक्ने हुँदा दिउँसो बस्दा पनि प्रायः पूरा बाहुला भएको वा शरीर पुरै ढाकिने लुगा लगाउनु पर्छ।
• सम्भव भएसम्म दिउँसो सुत्दा पनि झुल प्रयोग गर्नु पर्छस साथै साना केटा केटीलाई जुनसुकै समयमा पनि झुलभित्र सुताउनु पर्छ ।
• घरका झ्याल ढोकामा जाली लगाउनु उपयुक्त हुन्छ ।
• घर वरिपरि सफा सुग्घर राख्ने पानी जम्ने खाल्टाखुल्टी पुर्ने गर्नुपर्छ ।