काठमाडौँ, ३ जेठ । मानवअंग प्रत्यारोपण केन्द्र भक्तपुरले मस्तिस्क मृत्यु( ब्रेन डेथ) भएको व्यक्तिबाट झिकिएको मिर्गौला प्रत्यारोपण गरेका दुई व्यक्तिलाई सार्वजनिक गरेको छ । प्रत्यारोपण गराइएका ती दुई व्यक्तिहरुमा काठमाडाँै लाजिम्पाटका १५ बर्षीय मिलन श्रेष्ठ र सुनसरीका ५१ बर्षीय गोविन्दप्रसाद तिमल्सिना रहेका छन् ।

उनीहरुमा गत बुधबार सडक दुर्घटनामा परी गम्भीर घाईते भई अर्को दिन ब्रेन डेथमा पुगेका खाङसाङ ८ सिन्धुलीका ३० बर्षीय गोविन्द भुजेलको मिर्गौला प्रत्यारोपण गरिएको थियो । केन्द्रका निर्देशक डा पुकार चन्द्र श्रेष्ठले ब्रेन डेथ भएको व्यक्तिको मिर्गौला प्रत्यारोपित दुबैको स्वास्थ्य सामान्यउन्मुख हुँदै गएको बताए ।

गत बुधबार सवारी दुर्घटनामा परी गम्भीर घाइते भएका भुजेलको तिनकुनेस्थित कान्तिपुर अस्पतालमा उपचारका क्रममा विहीबार ब्रेन डेथ भएको थियो । ब्रेन डेथ भएपछि परिवारको सहमतिमा केन्द्रबाट खटिएको चिकित्सकको टोलीले उनको दुवै मिर्गौला झिकेर तत्काल दुई व्यक्तिमा मिर्गौला प्रत्यारोपण गरेको हो ।

केन्द्रमा आज भएको विशेष पत्रकार सम्मेलनमा उपस्थित भएका मिर्गौला प्रत्यारोपित १५ बर्षीय बालक मिलनले ब्रेनडेथ भएको अवस्थामा अंग झिक्न दिने भुजेल परिवारको मुक्त कन्ठले प्रशंशा गरे । उनले आफू भुजेलको मिर्गौला पाएर नयाँ जीवन पाएको बताए । ‘मिर्गौला फेल भएपछि म दुई वर्ष देखि डायलासिस गर्दै आएको थिएँ । तर यति सानो उमेरमा यति गम्भीर समस्यामा परेको थिएँ । जुन कुरा म अहिले व्यक्त गर्न असमर्थ छु । तर यहाँका डाक्टरसावहरुले छ दिन अघि अपरझट बोलाउनु भयो र प्रत्यारोपण गरिदिनुभयो र त्यो सफल भयो । मेरोलागि यो भन्दा ठूलो कुरा केही हुन सक्दैन,’ उनले भने।

उता दुई देखि नै मिर्गौला फेल भई डायलासिस गराउँदै आएका सुनसरीका ५१ बर्षीया गोविन्दप्रसाद तिमिल्सीना पनि दंग देखिन्थे । ‘यति छिटो मिर्गौला पाइएला भन्ने कल्पना गरेको थिईँन । तर पाए । मिर्गौला पाउनु मेरो लागि नयाँ जीवन पाउनु हो,’ उनले भावुक हुँदै भने । उनले  दुर्घटनाका बीच मस्तिस्क मृत्यु भएपछि आफ्नो परिवारको सदस्यको अंग दिन मंजुरी जनाउने भुजेल परिवारप्रति आफ्नो धेरै नै श्रद्धा आदर रहेको बताए ।

केन्द्रका निर्देशक डा श्रेष्ठले ब्रेन डेथ भएका विरामीबाट झिकिएको अंग २४ घण्टासम्म स्टोर गर्न मिल्ने भएपनि आफूहरुले एकछिन ढिला नगरी प्रत्यारोपण गरेको बताए । ‘हामी त्यो दिन रातभर जागा रहेरै अप्रेसन सम्पन्न गरयौँ । किनकी जति ढिलो हुन्थ्यो विग्रने सम्भावना पनि उतिनै कमी हुँदै जान्थ्यो,’ उनले भने ।

कानून आईसकेपछि विभिन्न ५ वटा अस्पतालबाट ब्रेन डेथ भएका व्यक्तिको अंग झिक्नका लागि यसअघि नै खबर आएपनि आफूहरु यसपटक मात्रै सफल हुनसकेको डा श्रेष्ठले बताए ।

केन्द्रलाई इन्स्टीच्युटको रुपमा विकास गरौँ : मन्त्री थापा
यसैबीच विशेष पत्रकार सम्मेलनमा पुगेका स्वास्थ्य मन्त्री गगन थापाले मानवअंग प्रत्यारोपण केन्द्रलाई विशेषज्ञ उत्पादन गर्ने थलोको रुपमासमेत विकास गर्नुपर्ने बताएका छन् । उनले तत्काल चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान न्याम्ससंग मिर्गौला रोग विशेषज्ञको अध्ययन गराउनुपर्ने धारणा राखे ।

केन्द्रको अहिलेको सेवा देखि आफू अत्यन्तै प्रभावित भएको भन्दै उनले त्यसलाई टिकाई राख्न जनशक्तिको आवश्यकता पर्ने भन्दै इन्स्टीच्युटको रुपमा विकास गर्न राम्रो हुने उनले बताए । सो क्रममा मन्त्री थापाले अंगदान सम्वन्धी कानून आईसकेपछि पहिलो केस गर्न सफल डा श्रेष्ठ र टीमलाई विशेष धन्यवाद दिए ।

स्क्रिनिङमा विशेष फोकस आवश्यक : समिति सभापति झा
महिला बालबालिका जेष्टनागरिक तथा समाजकल्याण समितिका सभापति रन्जु झाले मिर्गौला फेल हुन नदिन नियमित रुपमा मिगौला परीक्षण गराउनुपर्ने बताइन् । उनले यो कार्यक्रम सरकारले गाँउसम्म फैलाउन अनिवार्य भएको बताइन ।

‘जसरी हुन्छ यो रोग लागेर उपचारमा खर्च गर्नुको साटो लाग्नै नदिनका लागि पहल गरौँ स्क्रनिङको कार्यक्रम गाँउ गाँउमा लैजाउँ । यसले धेरैको मिर्गौला फेलहुनबाट बच्न सक्छ ,’उनले बताइन ।

उनले मिर्गौलामा रोगको उपचारमा डा पुकारको टोलीले उत्कृष्ठ कार्य गरेको भन्दै बधाई दिइन् । उनले डा पुकारले बुझाएर नै आफूले यो कानूनलाई प्राथमिकताका साथ बनाउनुपर्छ भन्ने कुरा महसुस गरेको बताइन ।

कार्यक्रममा पूर्वमन्त्री महेन्द्र पाण्डे, प्रधानमन्त्री कार्यालयका सचिव कोमलशाली घिमिरे, बरिष्ठ कलाकार मदनकृष्ण श्रेष्ठ लगायतले बोलेका थिए ।